Informatieplatform Verenigde Naties voorkomt Chinese export van 72 ton R22
De Chinese en Thaise autoriteiten hebben de illegale export van een enorme hoeveelheid R22 voorkomen. De twee landen maakten daarbij gebruik van een informatiesysteem van het VN-programma OzonAction.
In maart kreeg de Chinese toezichthouder op de import en export van ODS’en (Ozone Depleting Substances) een aanvraag voor de export van 72.000 kilo R22. De partij moest worden afgeleverd bij een bedrijf in Thailand en was – in ieder geval op papier – afkomstig van een Chinese producent van chemicaliën. De exportvergunning voor de transactie werd aangevraagd door een derde partij die als tussenpersoon optrad.
Chinese uitfasering van R22
In China hoeft export van R22 in principe nog altijd niet illegaal te zijn. In lijn met het Protocol van Montreal werkt het land officieel aan de afbouw van productie en export van HCFK’s zoals R22, maar deze middelen zullen pas over een kleine tien jaar volledig zijn uitgefaseerd. Tot die tijd is export legaal, mits bedrijven over de juiste papieren beschikken en zich aan de (afbouw)regelgeving houden.
Aanvraag bij informatieplatform
Gezien de omvang van de betreffende exportpartij – en op basis van eerdere ervaringen rond soortgelijke export naar Thailand – besloot de Chinese ODS-toezichthouder onderzoek te doen naar de juridische achtergrond van de aangevraagde vergunning. Hiervoor werd informatie opgevraagd via iPIC: het informal Prior Informed Consent-platform van OzonAction, een organisatie die is opgezet door de Verenigde Naties. iPIC is een wereldwijd platform waarop meer dan honderd landen onderling vrijwillig informatie delen over ex- en importeurs van ozonafbrekende stoffen en broeikasgassen zoals HCFK’s, HFK’s en mengsels ervan.
Exportvergunning geweigerd
Op de Chinese vraag naar informatie over de importeur van de koudemiddellading gaven de Thaise autoriteiten via iPIC aan dat het betreffende bedrijf weliswaar officieel is geregistreerd, maar alleen een vergunning heeft voor import van HCFK’s van een andere Chinese fabrikant dan die waarvoor de exportvergunning was aangevraagd. Op basis van deze melding heeft de Chinese ODS-toezichthouder de vergunning meteen geweigerd.
GWP versus ODP
Volgens OzonActionplan is daarmee de illegale handel in 72 metrische ton R22 voorkomen, een volume dat gelijkstaat aan ruim 130 ton CO₂-equivalent en bijna 4 ton ODP (Ozone Depletion Potential). Het ODP wordt op een soortgelijke manier berekend als het GWP: waar bij het GWP CO₂ de ‘basiswaarde’ vertegenwoordigt (GWP: 1), gebeurt dat bij het ODP door R11 (ODP: 1).
Toezicht op tussenhandel
Met het weigeren van de exportvergunning was deze zaak nog niet afgedaan. Toen de ODS-toezichthouder zich verder in de zaak verdiepte, bleek de fabrikant waarvoor een illegale vergunning was aangevraagd onschuldig. De poging tot illegale export was opgezet door de tussenpersoon die de aanvraag had ingediend. Op de documenten die voor de aanvraag waren ingediend, stonden fictieve naam- en adresgegevens, waardoor de autoriteiten de persoon in kwestie nog niet heeft getraceerd. De hele zaak heeft wel een ander tastbaar resultaat opgeleverd: de Chinese overheid stelt scherper toezicht te gaan houden op tussenpersonen en externe handelaren (third party brokers).