All-airsysteem integreert verwarmen, koelen
en ventileren

7 februari 2019

(artikel) Uit onderzoek blijkt dat voor een gezond binnenklimaat de hoeveelheid verse lucht in gebouwen omhoog moet naar 60-70 m³/h per persoon. Deze grotere volumes openen de deuren voor een verdere integratie van verwarmen, koelen en ventileren.

Tekst: Toine van den Boomen

Het ventileren van gebouwen en tegelijkertijd centraal verwarmen en koelen (een zogeheten all-air systeem) bestaat al lang maar was de afgelopen jaren uit beeld. Om energie te besparen, werd de centrale ventilatiehoeveelheid geminimaliseerd tot beperkte leeflucht-ventilatie, en er kwamen decentrale systemen voor aanvullende verwarming en koeling op ruimteniveau, bijvoorbeeld VRF.

Klimatiseren bij de bron
Door nieuwe inzichten met betrekking tot een gezond leefklimaat en betere isolatie komt klimatiseren van lucht bij de bron in plaats van bij de afgifte weer in zicht. Gezondheidsoverwegingen met betrekking tot fijnstofconcentraties binnen zorgen ervoor dat de noodzakelijke hoeveelheid verse buitenlucht zal toenemen (in frisse kantoren 60-70 m³/h per persoon). Steeds verdergaande isolatiemaatregelen beperken samen met energiezuinige gebruiksapparaten de aanvullende verwarmings- en koelvermogens per ruimte.

‘Stekkerklare’ unit als basis
Gecombineerd met het verder aanscherpen van de eisen voor energiegebruik bieden de bovenstaande overwegingen kansen voor nieuwe all-electric / all-air / VAV-systeemoplossingen. Basis voor zo’n systeemontwerp is een ‘stekkerklare’ ventilatie-unit met hoogrendement-ventilatoren en warmte- en vochtterugwinning, aangevuld met een interne lucht/lucht-warmtepomp. Een dergelijk apparaat maakt toevoerlucht (winter: ≥ 25 °C, zomer: ≤ 15 °C), op een zeer energiezuinige manier. Een modern gebouw kan hiermee met circa drievoudige ventilatie en via een belastingafhankelijke regeling (VAV) tegelijk worden verwarmd, gekoeld en geventileerd.

Praktijkvoorbeeld
In het ontwerp van het nog te bouwen Ziekenhuis Ter Gooi Hilversum is een ventilatiesysteem op basis van all-air met variabel volume opgenomen. Leverancier is Systemair, dat dergelijke apparaten al geruime tijd in standaarduitvoering levert en onderzoekt hoe ze nog energiezuiniger en slimmer kunnen worden gemaakt. Ook is er een project opgestart om de mate van decentralisatie te onderzoeken. Kleinere units met kortere luchtkanalen kunnen voor nog meer energiebesparing zorgen doordat de ventilatorenergie verder wordt beperkt. Gezocht wordt naar de optimale schaalgrootte met nog steeds goede rendementen. De apparaten worden zo gemaakt dat ze eenvoudig uitwisselbaar zijn, zodat hergebruik in de toekomst gemakkelijker wordt, wat positief bijdraagt aan de doelstellingen van een circulaire economie.