Biologische koudedrager voor ijsbaan in Luik

19 mei 2022

Bij de ijsbaan van Luik is onlangs de koudedrager vervangen. Het middel alkali, dat sinds de ingebruikname in 2012 werd gebruikt, past niet meer bij de duurzaamheidsdoelstellingen van de Belgische stad. Vanwege die doelstellingen werd gekozen voor een biologische variant. Om de veiligheid te garanderen, werd de vervanging van 13 ton alkali door 11.000 liter biologisch middel een nauwgezet uitgevoerde operatie.  

Tekst: Climalife

 

De Olympische ijsbaan van het Belgische Luik maakt deel uit van het complex Médiacité. Het is een sportarena met een oppervlakte van 1.800 m², die is gebouwd in 2012. Er is een kleedkamer en op verwarmde rekken liggen 1.100 paar schaatsen klaar voor de verhuur. De tribunes hebben verwarmde zitplaatsen voor maximaal 1.250 toeschouwers. De ijsbaan bestaat uit drie lagen: de leidingen, een laag beton en het ijs. De technische installatie bevindt zich in de kelder van het gebouw.

Zorgvuldig temperatuurbeheer
Het hele jaar door organiseert de schaatsbaan nationale en internationale ijshockeywedstrijden, evenementen, thema-avonden en klank- en lichtshows. Maar er wordt ook volop vrij geschaatst. Om voor elk van deze activiteiten de gewenste ijskwaliteit te garanderen, is zorgvuldig temperatuurbeheer vereist. Tijdens de bouw van de schaatsbaan wordt hiervoor een indirect systeem geïnstalleerd. Het primaire circuit van de installatie is gevuld met 180 kg ammoniak en het secundaire circuit bevat 13 ton alkali, een waterige oplossing op basis van ammoniak.

Behoud van bestaande koelinstallatie
De eigenaar van de ijsbaan is de stad Luik. In het kader van duurzaamheidsdoestellingen heeft het lokale bestuur ook plannen voor de ijsbaan gemaakt. De stad wilde het ontwerp van de bestaande koelinstallatie niet veranderen, maar alleen de alkali vervangen door een andere koudedrager. Die moest compatibel zijn met het bestaande systeem, en milieuvriendelijk. Het bedrijf VMA Refrigeration, verantwoordelijk voor onderhoud van de installatie van de ijsbaan, ging op zoek naar zo’n alternatief.

Biologisch alternatief voor alkali
VMA, een dochteronderneming van het ingenieursbureau CFE, is al 120 jaar actief in België. In de industriële koeling is het bedrijf al meer dan 30 jaar actief en richt het zich op het hele traject van ontwerp tot onderhoud. Met 1.000 werknemers is het een grote speler bij onze zuiderburen. Abdel Lourhmati, expert in industriële koeling bij VMA Refrigeration: “Voor de schaatsbaan adviseerden we om de huidige energiedrager te vervangen door een biologisch alternatief, wat goed aansluit op de duurzaamheidsdoelstellingen van Luik.”

Middelen op plantaardige basis
Voor de biologische energiedrager benaderde VMA Climalife. Dat bedrijf adviseerde twee middelen op plantaardige basis, Thermera en Greenway Neo N. Van de twee heeft Greenway Neo N een betere dichtheid en het is geschikter voor deze toepassing. Deze energiedrager, geformuleerd en geproduceerd door Climalife, werd ook geselecteerd vanwege de gunstiger CO₂-voetafdruk en veiligheid. Greenway Neo N is bacteriostatisch en samengesteld uit efficiënte hybride inhibitoren. De plantaardige grondstof 1,3-propaandiol heeft een lagere viscositeit dan een MPG (monopropyleenglycol). Een andere eigenschap is de biologische afbreekbaarheid. In geval van een lek is er daardoor minder risico op bodemverontreiniging.

Wegpompen van 13 ton alkali
Om de alkali af te voeren en het systeem te vullen met het biologische middel werden op een zondag, toen het sportcentrum was gesloten, drie cruciale stappen na elkaar uitgevoerd. Voor het wegpompen van de 13 ton alkali was al eerder samen met de hoofdaannemer en de betrokken diensten een veiligheidsanalyse uitgevoerd. Een extra klep werd aan het systeem toegevoegd om de werking te vergemakkelijken. Voor de afvoer van de alkali werd een speciale tankwagen gereserveerd. Deze wagen is uitgerust met een groot luchtfilter, gekoppeld aan een geventileerde watertank om de overdruk te verlichten en het pompen te vergemakkelijken.

Neutraliseren van ammoniakdampen
Om de tankwagen te vullen, waren lange leidingen nodig om de afstand tot de installatie te overbruggen. Twee grote tanks met 1.000 liter water werden gebruikt om de ammoniakdampen tijdens het afpompen te neutraliseren. Om elk risico van ontgassing in het centrum van de stad Luik uit te sluiten, werden de nodige voorzorgsmaatregelen getroffen. De klus vereiste volgens de uitvoerders een grote deskundigheid in de behandeling van ammoniak en een perfecte beheersing van de hydraulische circuits. De alkali werd afgevoerd naar een specialistisch bedrijf waar het middel vernietigd werd. De vrachtwagen werd gereinigd met water.

Vulling met 11.000 liter nieuwe koudedrager
In de tweede stap werden het systeem en de leidingen volledig doorspoeld. Niet minder dan 15.000 liter water werd hiervoor gebruikt en daarna vernietigd. In de derde stap werd het circuit gevuld met 11.000 liter Greenway Neo N, met een antivriesbescherming tot -25 °C. “Deze laatste fase is goed verlopen. Het duurde een hele dag om het systeem te vullen, drie dagen om het middel goed te verdelen en ongeveer twee weken om de gewenste temperatuur te bereiken”, zegt Pascal Michot, Industrial After Sales Project Engineer bij VMA Refrigeration.

Compatibel met bestaand koelsysteem
Enkele maanden na de vervanging van de koudedrager blijken de resultaten uitstekend te zijn, zo stelt VMA vast: Greenway Neo N blijkt compatibel te zijn met het originele koelsysteem. Wel werd een kleine toename in het energiegebruik van de pompen vastgesteld, maar die is volgens VMN zeer minimaal.