F-gassen: een Frans belastingfeuilleton
Sinds 2018 werkt de Franse regering aan het afschaffen van ‘kleine’ belastingen die de schatkist relatief weinig opleveren, met als doel het belastingstelsel te vereenvoudigen. Eind 2020 zette de regering dit beleid voort, door per 1 januari 2021 opnieuw zeven ‘kleine’ belastingen op te heffen, waaronder de voorgenomen belasting op F-gassen.
Tekst: Jeroen Sweijen
Het is al enkele jaren een doelstelling van de overheid om het Franse belastingstelsel serieus af te stoffen. De inning van veel kleinere belastingen kost soms meer dan dat ze opbrengen en niemand heeft nog een compleet overzicht over alle bestaande heffingen. De wens tot vereenvoudiging, die met name bedrijfsbelastingen en -heffingen omvat, heeft ervoor gezorgd dat alleen al in 2018 en 2019 bijna vijftig verschillende belastingen zijn verdwenen. Per 1 januari 2021 zijn nog meer kleine heffingen afgeschaft, waaronder de voorgenomen F-gassentax.
Initiatieven vanuit sector
Aan het begin van de zomer van afgelopen jaar kwam de HVAC-sector opnieuw in het geweer tegen de F-gassenheffing. Bij monde van Laurent Guégan, voorzitter van ADC3R, de Franse beroepsvereniging van distributeurs en verwerkers van koudemiddelen, vroeg de sector om afschaffing van de voorgenomen tax. Hij benadrukte de talrijke initiatieven die betrokken vakgebieden hebben genomen om de F-gasemissies terug te dringen: een vervroegd verbod op bepaalde koudemiddelen, het effectiever verwerken van gebruikte middelen, en meer aandacht voor lekpreventie. Veel fabrikanten hebben nieuwe koudemiddelenmengsels met een laag GWP op de markt gebracht, en veel eindgebruikers zijn inmiddels overgestapt op schonere technologieën.
‘Belasting kan illegale markt creëren’
“De belasting is overbodig geworden”, concludeerde Guégan. “De branche is zijn toezeggingen nagekomen, de overheid moet hetzelfde doen.” Jean-Paul Ouin legde namens Uniclima, de vakvereniging van de verwarmingsindustrie, nogmaals de nadruk op de ambitie van de overheid om het gebruik van warmtepompen te bevorderen: “Een dergelijke belasting zou de marktontwikkeling van warmtepompen schaden en een illegale markt voor F-gassen kunnen creëren.”
Smeermiddelen
De nieuwe Franse belastingwetgeving van 2021 voorziet ook in afschaffing van de component ‘smeermiddelen’ uit de belasting op vervuilende activiteiten (TGAP). Deze heffing leverde de schatkist elk jaar 23,4 miljoen euro op. De vervuiling door smeermiddelen is in Frankrijk echter dermate klein dat ervoor gekozen is deze belasting op te heffen, mede vanwege de beperkte opbrengst.
Progressief percentage
Oorspronkelijk zou de heffing op F-gassen worden ingevoerd op 1 januari 2019, maar onder druk van de sector was dit al uitgesteld tot 1 januari 2021, op voorwaarde dat de sector de uitstoot van F-gassen aanzienlijk zou terugdringen. De belasting voorzag in een heffing voor het op de markt brengen van F-gassen, waarbij het belastingpercentage tot 2025 elk jaar zou toenemen.
Afgenomen emissie
Volgens het ministerie van Economische Zaken heeft de sector zich aan zijn verplichtingen en beloften gehouden en zou de invoering van de belasting, met een verwacht rendement van 390 miljoen euro in 2022, niet meer nodig zijn. Citepa, een Franse klimaatwaakhond die met name de luchtvervuiling in de gaten houdt, liet al eerder zien dat de uitstoot van F-gassen in Frankrijk sinds 2016 inderdaad is afgenomen: met 7% in 2017 en 11% in 2018. In 2019 schatte Citepa de emissie op 15,5 Mt CO₂-eq, ruim onder de 18,5 à 19 Mt CO₂-eq. die in de periode 2011-2016 werd uitgestoten.
Niet-brandbare alternatieven voor R410A? Vanwege zijn A1-classificatie is R410A nog altijd hét koudemiddel voor VRV/VRF. De hoge GWP-waarde van 2.088 maakt echter dat het koudemiddel niet het eeuwige leven heeft. In dit artikel gaat de koudemiddelhandel in op de alternatieven.
Maatregel mogelijk doorgeschoven
Is de kous nu af? Vakblad Génie Climatique Magazine houdt een vinger aan de pols. In oktober 2020 werd door een groep Kamerleden een extra amendement voorgesteld dat de belasting op de F-gassen niet definitief afschaft, maar doorschuift naar 2023. Met dit amendement beogen de Kamerleden een voortzetting van de reductie in F-gassengebruik te bereiken, en te anticiperen op een toekomstig Europees verbod en de definitieve overstap naar alternatieve laag-GWP-middelen. Als de branche in 2022 de gehoopte reductiedoelstelling haalt, wordt de belasting alsnog per 1 januari 2023 afgeschaft. Daarvoor moet het F-gassengebruik onder de 10.170 Kt CO₂-equivalent duiken, 12% minder dan wat op basis van Europese regelgeving zou zijn toegestaan.
Nieuw feuilleton?
Van de progressieve stijging van het belastingtarief wordt in dit amendement niet meer gerept, alsof men bij voorbaat al vermoedt dat het er toch niet meer van komt. Het nieuwe amendement is echter nog niet door de Senaat behandeld. Is dit het begin van een nieuwe aflevering van het feuilleton dat de belasting op F-gassen in Frankrijk lijkt te worden?