Franse supermarkt krijgt ’s werelds eerste rooftopunit met R32

13 februari 2020

De overstap van het hoog-GWP-koudemiddel R410A naar R32 vindt vooral plaats bij kleine units, maar langzamerhand wordt R32 ook bij grotere aircosystemen geïntroduceerd. Zo presenteerde Lennox onlangs ’s werelds eerste R32-rooftopunit voor supermarkten.

Tekst: Bas Roestenberg

De eerste e-Baltic R32-rooftopunit is inmiddels in gebruik genomen door een Lidl-supermarkt in Parijs. Voordat hij op transport ging naar deze winkellocatie, werd de unit eerst gepresenteerd in Lyon, bij het EMEA-hoofdkantoor van Lennox. Genodigden van Lennox, Lidl en de media zagen er hoe Ricardo Freitas, vicepresident en managing director van Lennox EMEA, samen met Alex Baudart, hoofd winkelbouw van Lidl Frankrijk, de nieuwe unit onthulde door een lint door te knippen.

Hofleverancier van Lidl Frankrijk
De nadrukkelijke aanwezigheid van Lidl bij de onthulling werd ingegeven door het feit dat Lennox in Frankrijk al jaren de belangrijkste leverancier van HVAC-installaties voor Lidl is. Toen het van oorsprong Amerikaanse bedrijf de supermarktketen vroeg ‘exclusief proof of concept’-partner te worden door de nieuwe e-Baltic R32-rooftopunit te laten installeren, ging Lidl daar graag op in, zo vertelde Baudart tijdens de presentatie. Het resultaat van de overeenkomst is dat twee filialen van Lidl als testlocatie voor de ‘proof of concept’ zijn aangewezen.

Ricardo Freitas, managing director van Lennox EMEA (links) en Alex Baudart, hoofd winkelbouw van Lidl Frankrijk, onthullen de machine.

Standaard HVAC-oplossing
De machines die inmiddels bij de twee supermarkten zijn geplaatst, zijn nadrukkelijk ‘pre-productie’-versies. Het gaat dus om pilotprojecten, maar als die zijn afgerond en mogelijke kinderziektes zijn opgelost, wordt de e-Baltic-rooftopunit verder uitgerold als standaard HVAC-oplossing voor alle nieuwe Lidl-supermarkten in Frankrijk. Momenteel telt de retailketen in dat land ongeveer 1.500 winkels. De komende jaren komen daar zo’n 100 nieuwe winkels per jaar bij en wordt ook nog een aantal oude winkels gesloopt voor nieuwbouw. Volgens Alex Baudart is het daarbij een groot voordeel dat Lidl zelf eigenaar is van zijn winkelpanden: “Een verhuurder zal minder snel naar de TCO van een HVAC-installatie kijken. Dat doen wij wel: we gaan niet per se voor de goedkoopste optie, maar overwegen wat de beste keuze is met het oog op kosten en duurzaamheid voor de komende jaren.”

Sensoren monitoren prestaties
De Franse supermarkten van Lidl zijn grotendeels aan elkaar gelijk qua vloeroppervlak en indeling, wat het eenvoudiger maakt om overal dezelfde rooftopunit te gebruiken. Het koelvermogen van de e-Baltic-units voor Lidl zal echter niet standaard zijn; afhankelijk van de specifieke bouw en locatie van een supermarkt varieert het vermogen tussen 100 en 150 kW. De machine die in Lyon werd getoond, had een koelvermogen van 150,7 kW en een verwarmingsvermogen van 147,9 kW. In totaal was hij gevuld met een kleine 22 kilogram R32, verdeeld over twee circuits. In vergelijking met vorige modellen is de nieuwe unit voorzien van energiezuinige ventilatoren, een nieuw ontwerp in het leidingwerk en een nieuwe generatie warmtewisselaars. Verder is de e-Baltic voorzien van een groot aantal sensoren die data over de prestaties van het systeem verzamelen en doorsturen naar het het online platform Lennox Cloud. Doordat Lidl hier zelf toegang toe heeft, kan het bedrijf de prestaties van de machine nonstop monitoren, en bij een dreigende storing preventief handelen.

De machine die in Lyon werd getoond, had een koelvermogen van 150,7 kW en een verwarmingsvermogen van 147,9 kW.

Kleiner koudemiddelvolume
De meest opmerkelijke keuze van Lennox betreft echter het koudemiddel. De fabrikant heeft om verschillende redenen gekozen voor R32. Zo is de GWP-waarde veel lager dan die van R410A, is het een zuivere (gemakkelijk te recyclen) stof, en zit er geen patent op R32 zodat het bij veel leveranciers verkrijgbaar is. Daar komt bij dat de koudemiddelvulling met maximaal 30 procent kan worden verminderd, aldus Lennox EMEA-directeur Ricardo Freitas. “De e-Baltic draagt door het gebruik van R32 als koudemiddel dus niet alleen bij aan verlaging van het CO2-equivalent aan emissies, hij heeft ook een kleiner koudemiddelvolume dan elke andere rooftopunit.” Dat laatste is met name voor Franse eindgebruikers van belang, omdat in Frankrijk een HFK-tax wordt geheven. Lennox claimt dat met de toepassing van R32 in rooftopunits een besparing op deze taks van 75 procent mogelijk is.

Voorlopig geen natuurlijk koudemiddel
Zeker gezien die HFK-belasting lijkt het logisch om in Frankrijk uiteindelijk voor een natuurlijk koudemiddel met een veel lagere GWP te kiezen. Ook omdat het hier feitelijk om een monobloc-ontwerp gaat en er geen koudemiddelleidingen de winkels ingaan. Volgens Freitas gaat de toepassing van natuurlijke koudemiddelen in klimaatsystemen nu nog een stap te ver. “Bij onze R&D-afdeling wordt onderzoek naar natuurlijke koudemiddelen gedaan. We werken bijvoorbeeld ook al met CO₂, alleen niet in klimaatinstallaties. Wellicht dat hier over een paar jaar een volgende stap in kan worden gezet.”

Energieleverende supermarkten
Voor Lidl is met name het energiezuinige karakter van de e-Baltic een overweging, vertelt Alex Baudart van Lidl Frankrijk. Daarmee sluit de machine aan bij de langetermijndoelstelling om netto meer energie te produceren dan te gebruiken. In dat kader liggen de daken van meer dan 160 DC’s en winkels in Frankrijk inmiddels vol met pv-panelen, en wordt in Toulouse binnenkort de eerste energieleverende supermarkt van Frankrijk geopend. “Wij zijn gekant tegen greenwashing”, stelt Baudart. “We zetten alles op alles om samen met onze leveranciers en partners echte stappen te zetten om een zo duurzaam mogelijke onderneming te worden.”

Energieplus-winkel in Nederland
Of de e-Baltic ook op de daken van Lidl-supermarkten in andere landen – zoals Nederland – zal worden geplaatst, kon Baudart niet zeggen. “We zullen onze bevindingen zeker delen met collega’s in andere landen. Alleen neemt Lidl in ieder land eigen beslissingen. De wetgeving in elk land wisselt, en elke markt heeft zijn eigen bijzonderheden. Een mooi voorbeeld daarvan is zichtbaar bij jullie in Nederland. In Woerden is onlangs de eerste energie-plus-winkel geopend. Daarbij is echter voor een heel andere aanpak gekozen, waarbij onder andere gebruik wordt gemaakt van geothermie.”