Henk-Jan Steenman: ‘We moeten naar een gemiddeld GWP van 700 tot 800’

26 augustus 2020

Komend kalenderjaar wordt in het kader van de terugfasering van F-gassen opnieuw een forse ‘quotumreductie’ doorgevoerd. Ondanks dit feit is het in de markt nog altijd relatief rustig, zo blijkt uit een gesprek met Henk-Jan Steenman van Westfalen Gassen Nederland.

Tekst: Martijn Louws

De prijzen zijn stabiel, aldus koudemiddelenspecialist Henk-Jan Steenman van Westfalen. In 2017 was dat anders. De vraag naar hoog-GWP-koudemiddelen was toen groot en daardoor dreigde een quotumtekort, niet alleen voor de laatste maanden van 2017, maar ook voor de opvolgende jaren.

‘Prijs is het enige drukmiddel’
Dat laatste kwam doordat er vanaf 2018 een verdere quotumreductie van maar liefst 30 procent aan zat te komen. Steenman: “Dat dreef de prijzen enorm op. Prijs is dan ook het enige drukmiddel om de markt wakker te schudden en te doordringen van het feit dat we van de hoog-GWP-koudemiddelen af moeten. Op dit moment zien we dat dit proces zich nog niet herhaalt, ondanks het feit dat er over vier maanden wederom 18 procent wordt gekort op het quotum.”

Illegale handel tiert welig
Vooralsnog geen grote prijsstijgingen dus, maar er spelen wel andere problemen. De illegale handel in HFK’s tiert welig. Recent is in Nederland nog een grote partij illegale, niet-navulbare cilinders gevuld met koudemiddelen onderschept. Steenman: “En het is net als met drugs: zo af en toe pakt men een partij, maar dat is natuurlijk maar een druppel op de gloeiende plaat.” De ILT geeft daarbij als handhaver aan dat men doet wat mogelijk is, en zegt ook strenger te controleren. Dat is goed, vindt Steenman, maar hij doet ook een beroep op de installateurs. “Onlangs werd in Engeland nog een grote partij R134a uit de markt gehaald die voor 80 procent uit koolwaterstoffen bestond en voor de rest uit R134a en lucht. Daar moet je als koelmonteur niet mee willen werken. Levensgevaarlijk.”

‘Te rustig op koudemiddelenmarkt’
Steenman vindt dat de terugfasering hierdoor zijn doel voorbijschiet. “Aan de ene kant doen wij het met z’n allen netjes en gaan we het komend jaar 18 procent in quotum terug, iets dat ontegenzeggelijk druk geeft op de legale markt. Maar aan de andere kant tiert de illegale handel welig. Dat is natuurlijk frustrerend.” Voor de markt betekent deze ontwikkeling ook dat bedrijven zich volop moeten storten op nieuwe koudemiddelen met een laag GWP. “Op dat vlak vind ik het echter rustig. De klassieke middelen als R404A, R507, R410A en R407C worden nog volop verkocht”, aldus Steenman.
Dat laatste heeft volgens hem ook te maken met het feit dat veel nieuwe koudemiddelen een A2L-classificatie hebben. “Die zijn dus matig ontvlambaar. Dat betekent dat er aan andere eisen moet worden voldaan, en dat schrikt af.” Op dit moment worden A2L-koudemiddelen dan ook voornamelijk gebruikt in nieuwe apparatuur die specifiek hiervoor is ontworpen. Een systeem dat werkt met een niet-ontvlambare vloeistof mag nooit worden omgebouwd voor toepassing van een ontvlambare vloeistof zonder voorafgaand onderzoek, nieuwe kwalificatie en de bevestiging dat aan de van kracht zijnde regelgeving wordt voldaan.

Blik op de toekomst
“Ik zie veel kansen voor een nieuw koudemiddel, R515B – dat op de markt wordt gebracht onder de naam Soltice N15”, vertelt Steenman. “Dat heeft een laag GWP van 293, een A1-classificatie en kan dienen als vervanger van R134A voor nieuwe installaties die volgens de producent later eenvoudig naar R1234ze kunnen worden omgezet. Dat laatste middel heeft een GWP van 7 en valt in de A2L-klasse.” Het is volgens Steenman noodzakelijk dat er stappen worden gezet naar koudemiddelen met een lager GWP. “De vraag naar koudemiddelen groeit alleen maar, denk aan warmtepompen en de verkoop van airco’s aan particulieren; die zijn voorgevuld, maar het vreet wel quota. Als we in de toekomst aan de vraag willen blijven voldoen, moeten we naar een gemiddeld GWP van 900 tot 1.000 in 2021. De jaren daarna moeten we misschien wel naar een gemiddeld GWP van 700 tot 800. Er is dus nog werk aan de winkel voor koeltechnische bedrijven.”