Interview Nekovri: ‘Succesvolle maatregelen voor CO₂-reductie bij koel- en vrieshuizen’
CO₂-reductie is een belangrijk thema voor koel- en vrieshuizen. Het overgrote deel ervan heeft hier meerjarenafspraken met de overheid over gemaakt. Aloys Putmans van Nekovri legt uit wat de resultaten zijn.
We leven in een tijd dat iedere ondernemer weet dat er iets aan de CO₂-reductie moet worden gedaan, vertelt Putmans. En dat geldt volgens hem ook in ‘zijn’ sector: “Daarom heeft het overgrote deel van onze leden, 80 procent, ook Meerjarenafspraken (MJA) gemaakt met de overheid hierover.” In het MJA-convenant staat hard gesteld dat door de sector als geheel een jaarlijkse energie-efficiëntieverbetering van gemiddeld 2 procent moet worden gerealiseerd. Volgens Putmans is het een verstandige keuze van transporteurs en de koel- en vrieshuizen om deel te nemen. “Het mes snijdt aan verschillende kanten. Behalve dat de maatregelen bijdragen aan een beter milieu, zorgen ze vaak voor een kostenreductie. Verder zijn de maatregelen, en de duurzame gedachte erachter, ook goed voor het imago van een bedrijf.”
Aloys Putmans: “Behalve dat de maatregelen bijdragen aan een beter milieu, zorgen ze vaak voor een kostenreductie.”
Nekovri was al vroeg deelnemer aan het MJA-convenant. Wat heeft dit de leden gebracht?
“De leden die zich hebben geconformeerd hebben bijvoorbeeld minder administratieve lasten omdat Nekovri in samenwerking met RVO een vereenvoudigde aanpak MJA3 heeft opgesteld, waarbij drie niveaus (goed – beter – best) met afvinklijsten kunnen worden gehanteerd. Een bedrijf kiest zelf welk niveau het ambieert. Gedurende de afgelopen vier jaar heeft de sector mede hierdoor een energie-efficiëntieverbetering van 12,8 procent behaald, ruim boven de norm van gemiddeld 2 procent per jaar.”
Die vereenvoudigde aanpak geldt niet voor de 20 procent niet-aangesloten leden?
“Klopt. En aangezien iedereen door de overheid wordt verplicht een maatregelenlijst op te stellen, moeten de leden die niet via ons deelnemen een document van 300 pagina’s doorworstelen en van daaruit een energie-efficiencyplan opstellen. Dat is een flink karwei. Ik raad die bedrijven dan ook aan om een externe partij in de hand te nemen, en die een scan te laten maken van het bedrijf.”
Maar zo’n expert kost veel geld, dat kan een drempel zijn.
“Dat klopt. En het is ook logisch. Koel- en vrieshuizen werken met smalle marges, en als er een consultant moet worden ingehuurd met een fors uurtarief, schrikken ze daarvan. Maar het is vaak wel noodzakelijk omdat de core business van onze leden niet de administratieve verwerking en rapportage daarvan is.”
Wat hebben de leden inmiddels allemaal al bereikt?
“Als het gaat om energiebesparing in het proces zijn er maatregelen getroffen in 2016 die een besparing van 12,7 TJ hebben opgeleverd. De belangrijkste maatregelen zijn de uitfasering van R22 en vervanging ervan, in veel gevallen door het efficiëntere koudemiddel NH₃. Verder wordt steeds meer LED-verlichting toegepast. Dat heeft een flink effect, aangezien LED-lampen zuiniger zijn en geen warmte afgeven zoals de traditionele lampen dat wel doen. En die warmte moet in koel- en vrieshuizen vervolgens weer worden weggekoeld. Verder hebben we als het gaat om energiebesparing in de keten een verlengde houdbaarheid van producten gerealiseerd door een verbetering van het proces van invriezen en ontdooien. Ook hebben we gezamenlijk groene stroom ingekocht en zonnepanelen geplaatst. Hiervoor lenen de bedrijven van onze leden zich prima, aangezien de meeste platte daken hebben. Als de constructie het toelaat, kunnen ze daar veel voordeel uithalen.”
“Als het gaat om energiebesparing in het proces zijn er maatregelen getroffen in 2016 die een besparing van 12,7 TJ hebben opgeleverd”
Wat heeft Nekovri hierin betekend voor zijn leden?
“Wij hebben even terug bijvoorbeeld de campagne ‘Het is een koud kunstje’ gelanceerd. Belangrijk aspect van deze campagne is om ondernemers en werknemers in onze sector bewust te maken van ingesleten gedragspatronen waardoor we energie verliezen. Een paar voorbeelden? Deuren die te lang open staan, lampen die niet worden uitgeschakeld, slechte afvalscheiding. Alles samen betekent het een verlies van rendement. Door de werkvloer hiervan bewust te maken, kunnen we zorgen voor gedragsverandering. En de directie moet hierin vooropgaan. Dat doe ik ook. Iedere vrijdagmiddag maak ik een ronde en ruim ik al het afval gescheiden op. Dat opent de ogen van de medewerkers, ook hier.”
Het is het laaghangend fruit, zogezegd?
“Bewustwording is belangrijk. Wij hebben bijvoorbeeld laten doorrekenen wat het kost als we producten 2 graden moeten bijvriezen omdat ze tijdens het transport zijn ‘opgewarmd’, of omdat de deuren in het vrieshuis te lang openstaan. Met die getallen kunnen de koel- en vrieshuizen naar de klanten, en ze bewustmaken van de extra kosten én de extra CO₂-uitstoot die dit met zich meebrengt. Maar het is ook een spiegel voor onszelf. Samen moeten we gaan voor good housekeeping.”
“Wij hebben laten doorrekenen wat het kost als we producten 2 graden moeten bijvriezen omdat ze tijdens het transport zijn opgewarmd.”
Valt de stap naar natuurlijke koudemiddelen ook onder de noemer ‘good housekeeping’?
“Dat vind ik wel. Zo’n 30 tot 35 procent van onze leden moet nog een keuze maken en werkt nog met F-gassen. Als zij er een businessplan van maken, komen ze al snel tot de conclusie dat overstappen rendeert. Een retrofit bijvoorbeeld is een tijdelijke keuze, maar op termijn moet iedereen over. En de stap naar natuurlijke koudemiddelen brengt de koel- en vrieshuizen ook echt iets. Behalve een besparing op de kosten op de langere termijn kan het ook een boost voor het imago geven. En wat te denken van de afzet? Grotere partijen kiezen tegenwoordig hun partners ook uit op basis van MVO-beleid. Ze verlangen steeds vaker van koel- en vrieshuizen dat die met natuurlijke koudemiddelen werken.”
Wat doen de leden die nu nog synthetische koudemiddelen gebruiken, bij lekkage?
“Ja, dat is wel een onderwerp. De prijzen van bepaalde koudemiddelen zijn met een factor tien gestegen. Bij een lekkage kan de schade oplopen tot wel 2 ton. Dat kan een bedrijf zomaar de kop kosten. Om die reden betreuren wij het ook dat de regels ons verbieden om een eigen depot voor synthetische koudemiddelen op te zetten.”
Vertel, een eigen depot?
“Wij als Nekovri wilden een eigen depot waar de F-gassen van onze leden, die bijvoorbeeld overstappen op natuurlijk koudemiddelen, konden worden opgeslagen. Zo bleef het gas beschikbaar voor de rest van de leden en kunnen we de extreme prijsstijging temperen. We hebben van alles geprobeerd, en zelfs de samenwerking met gassenleveranciers gezocht, maar het heeft niet mogen baten.”
En wat gaat er nu gebeuren?
“Nu kijken we vooral samen met de leden naar oplossingen voor een zo soepel mogelijke overstap naar natuurlijke koudemiddelen. In Venlo heeft een vrieshuis bijvoorbeeld een nieuwe installatie buiten de vestiging laten bouwen. Dit heeft veel voordelen; zo is er bij lekkage geen risico voor het product. Verder heeft een dergelijke oplossing geen effect op de dagelijkse operatie, klanten kunnen gewoon worden geserviced. En zodra de nieuwe duurzame installatie gereed is, wordt de koppeling gemaakt en draait het vrieshuis de volgende dag op volle, duurzame kracht.”
“Wij wilden een eigen depot waar de F-gassen van onze leden, die bijvoorbeeld overstappen op natuurlijk koudemiddelen, konden worden opgeslagen”
Delen leden de kennis uit zo’n project ook, onderling?
“Absoluut. Kennisdeling is ontzettend belangrijk binnen onze vereniging. Daarnaast hebben we zogenoemde expertteams die ons met informatie voeden waarmee we onze lobby goed kunnen voeren. Neem de Arbowet. Uitvoerders daarvan stelden recent nog dat de concentratie ammoniak in ruimten waar medewerkers werken omlaag moest. Wij hebben onze deskundigen, mensen die in de praktijk werken en met de voeten in de klei staan, gevraagd wat dit betekent. En wat blijkt? Zij zeggen dat dit onwerkbaar is, omdat sensoren als gevolg daarvan zo scherp moeten worden afgesteld dat ze continu vals alarm slaan en de brandweer steeds voor niets uitrukt. Met deze informatie adviseren wij vervolgens de overheid.”
Betrekken jullie in dat advies ook de klanten en installateurs?
“Dat doen we binnen het nieuw opgerichte Nationaal Platform Koude en Klimaat. Hierin hebben naast Nekovri ook de voedingsmiddelenindustrie, installateurs en leveranciers van koudemiddelen zitting. We bespreken allerlei onderwerpen, en over de onderwerpen waarover we het met elkaar eens zijn, formuleren we één standpunt. Met dat standpunt stappen we naar de overheid en adviseren we ambtenaren over bepaalde zaken. Dit komt heel krachtig over en bovendien dwingt het platform ons gezamenlijk om heel genuanceerd het debat met elkaar aan te gaan, bijvoorbeeld over F-gassen, kwaliteitscertificaten en veiligheidsvraagstukken.”
Over NekovriNekovri is de belangrijkste organisatie in Nederland op het gebied van logistiek van temperatuurgevoelige producten. Leden zijn koel- en vriestransportbedrijven en koel- en vrieshuizen die dienstverlening verzorgen voor derden.
> Leestip: De wereldmarktwaarde van koel/vrieshuizen bereikt in 2022 naar schatting ruim 29 miljard dollar.
> Leestip: In de CO₂-neutrale bananenrijperij van Chiquita in Gorinchem zorgt een luchtstroomsysteem voor optimale kleuring van bananen.
> Leestip: Het nieuwste distributiecentrum (DC) van Lidl is goed voor een BREEAM NL Outstanding-certificaat.
> Leestip: De gratis aan te vragen Sectorgids Koel- en Klimaattechniek 2019 helpt bedrijven en organisaties hun weg in de markt beter te vinden.