Zoektocht naar een duurzaam alternatief voor koudemiddel R404a
(artikel) Toen de grootste Franse fabrikant van professionele keukens besloot zijn lijn met zelfbedieningstoonbanken te vernieuwen, wilde men ook afscheid nemen van koudemiddel R404A. Dat bleek een uitdaging.
Tekst: Climalife
De Franse fabrikant van professionele keukens Tournus Equipement besloot om vanaf 2008 zijn zelfbedieningslijn volledig te herzien om het stroomverbruik van de apparatuur te verlagen. Het bleek een ‘industriële gok’, en die is tot een goed einde gebracht met de introductie van het OREO2-gamma met nieuwe professionele keukens. In de nieuwe lijn zijn isolatie en luchtstromen verbeterd, met als resultaat een 20 procent lagere energierekening voor eindgebruikers. Dat percentage wordt zelfs opgetrokken tot maximaal 40 procent als de eindgebruiker optimaal omgaat met het gebruik van de keuken.
Koudemiddelen en CO₂-balans
“Het doel van dit nieuwe gamma is dus ook om de gebruiker te helpen correct te handelen om zo energie te besparen”, vertelt Philippe Jaunard, verantwoordelijk voor de afdeling kwaliteit & milieu bij Tournus Equipement. Tot nu toe was het koeltechnische gedeelte van de apparatuur nog niet aangepakt. Uit de CO₂-balans van ons bedrijf bleek wel dat koudemiddelen verantwoordelijk waren voor 7 procent van onze broeikasgasuitstoot.” De koel- en vriesapparatuur was tot die tijd nog gevuld met R404A (GWP: 3.922). “Er waren tot voor kort echter geen goede alternatieven met een lagere GWP, behalve R134a dat negatieve invloed op andere prestaties zou hebben, of R290 – oftewel propaan – waar weinig apparatuur mee kan worden geleverd. Bovendien is ontvlambaarheid uiteraard een issue bij dat laatstgenoemde middel.”
Tests met nieuw koudemiddel
In 2015 hoort Tournus Equipement op een door Climalife georganiseerde dag over energie-efficiëntie dat het gas HDR-110 wordt ontwikkeld, dat wellicht een goed alternatief zou kunnen zijn. Het koudemiddel wordt inmiddels door Honeywell geproduceerd onder de handelsnaam Solstice L40X en heeft R455A als ASHRAE-naam. Zowel de zeer lage GWP-waarde (146), waarmee het middel niet onder bepalingen uit de F-gassenverordening valt, als de geringe ontbrandbaarheid ervan spreken Tournus Equipement aan. In nauwe samenwerking met producent Honeywell en Pierre-Emmanuel Danet, verantwoordelijk voor technische ondersteuning bij Climalife, voert de keukenleverancier tests met het middel uit, in het laboratorium van de koudemiddelfabriek. Er wordt een projectteam opgericht dat de thermodynamische eigenschappen van het nieuwe gas valideert en een risicoanalyse uitvoert om de ontvlambaarheidsklasse van R455A (A2L) goed te keuren.
Voldoen aan de norm
Omdat het moeilijk is om te voldoen aan norm EN 60335-2-89, die een vulling van meer dan 150 gram met dit type koudemiddel verbiedt voor vriesapparatuur, wendt Tournus Equipement zich tot het bedrijf LCIE Bureau Veritas. De vraag is om het maximaal toegestane volume vast te stellen, gebaseerd op de ontvlambaarheid van dit koudemiddel, het risico op elektrische vonken en de grootte van de ruimte waarin de apparatuur staat opgesteld. De koelvitrines met drie niveaus van gehard glas in het OREO2-gamma, en de uitstalvitrines uit het IDECO2-gamma hoeven na de tests niet te worden aangepast.
Reduceerventiel vervangen
Alleen het reduceerventiel voor R404A wordt vervangen door een reduceerventiel voor R407F, om rekening te houden met het temperatuurtraject van het koudemiddel. Het R407F-ventiel is een tijdelijke oplossing in afwachting van de ontwikkeling van R455A-componenten. Ook aan de Roll-Fresh moest een kleine aanpassing worden doorgevoerd. De Roll-Fresh is een mobiele koelkast die voorzien is van een hermetisch gesloten koelunit, en aan de achterkant zit een ventilatiesysteem om de stabiliteit van het apparaat te waarborgen en te voorkomen dat warme lucht in de gekoelde ruimte terechtkomt wanneer de deur opengaat. Dit systeem wordt momenteel aangepast om de risico’s van ontvlambaarheid te beperken en te voldoen aan de gestelde eisen.
Interesse vanuit de markt
De publicatie van de norm EN378 in 2017 onderschrijft het standpunt van de fabrikant en valideert het volgens Tournus Equipement toegestane koudemiddelvolume. Tournus kan nu zijn nieuwe apparatuur op de markt brengen, dankzij zelfcertificering op basis van talloze tests. De langetermijn-oplossing die het nieuwe koudemiddel biedt blijkt in de smaak te vallen bij klanten van Tournus Equipement. Bij contact met het bedrijf vragen zij steeds vaker om installaties die zijn gevuld met een koudemiddel met minder impact op het milieu. Het verkoopteam van de keukenfabrikant steekt inmiddels veel tijd in het informeren en opleiden van afnemers in de de markt die R455A in hun nieuwe installaties willen toepassen. Tournus Equipement is in dat kader dankbaar voor de ondersteuning van Climalife en Honeywell bij deze technologische doorbraak.
> Leestip: In een brochure riep EPEE (European Partnership for Energy & the Environment) koeltechnische installateurs dit jaar op om onmiddellijk te stoppen met het gebruik van hoog-GWP-koudemiddelen zoals R404A en R507A.
> Leestip: De afnemende vraag naar R404A zorgt voor stabilisatie van de marktprijs.
> Leestip: In de V.S. is een nieuw informatieplatform over de toepassing van koudemiddelen met een lage GWP-waarde opgezet.