‘HFK-afbouw brengt voedselzekerheid in gevaar’
De voedselzekerheid en het voortbestaan van duizenden bedrijven die van koeling afhankelijk zijn loopt gevaar. Dat stelt Steven Lobregt van Sparkling Projects. Hij schreef een alarmerende beschouwing over de gevolgen van de afbouw van HFK’s.
De quotering lijkt volgens Lobregt een succesvol instrument in de transitie van HFK’s naar natuurlijke koudemiddelen. “Maar de transitie gaat zo snel dat de voedselzekerheid in het geding komt. Koelinstallaties zullen bij een lekkage spontaan uitvallen en daarmee bederft het opgeslagen product. De onzekerheid brengt continuïteit van individuele bedrijven en de complete koudeketen in het geding. Zonder koeling in de agrarische sector en levensmiddelenindustrie hebben we geen goed gevulde koelkast”, stelt Lobregt in zijn beschouwing. Om de maatschappij tegen deze uitwassen te beschermen, moet de huidige wet- en regelgeving worden omgebogen en is het noodzakelijk om strategische voorraden koudemiddel aan te leggen. “Onze voedselzekerheid moet beschermd worden. De markt zelf kan deze regulering niet verzorgen.”
Oplossen van lekkages is onbetaalbaar
95 procent van de Nederlandse koelinstallaties, warmtepompen en airconditioningsystemen is met HFK’s gevuld. Door de afbouw wordt het bijvullen ervan steeds lastiger. Prijzen rijzen de pan uit en sommige HFK’s zijn nog nauwelijks verkrijgbaar, zo stelt Lobregt in zijn beschouwing. “Lekkages oplossen is – als het koudemiddel al voorradig is – nagenoeg onbetaalbaar. Het gevolg is dat installaties en apparaten stil komen te vallen. De schade bij uitval van een installatie is groot.”
Jaarlijkse koudemiddellekkage bedraagt 10 procent
Nieuwbouw van installaties is volgens Lobregt zelden een optie. “De levensduur van een systeem bedraagt meer dan 25 jaar en bedrijven hebben met ‘groene subsidies’ enkele jaren geleden nog in deze techniek geïnvesteerd. De jaarlijkse koudemiddellekkage bedraagt ongeveer 10 procent. Dit is voor een klein deel geleidelijke lekkage, maar veel vaker toeval. Dit betekent dat jaarlijks ruwweg één op de tien ondernemers getroffen wordt door een groot lek, en daarmee in zeer zwaar weer komt. Deze risico’s zijn niet te verzekeren en niet aan klanten uit te leggen.”
Duizenden bedrijven met koelinstallaties in de AGF, levensmiddelensector en logistiek
Het geheel betreft volgens Lobregt een vorm van Russisch roulette, met de verplichting om mee te spelen. Het gaat om duizenden bedrijven met koelinstallaties in de AGF, levensmiddelensector en logistieke dienstverlening. Dit betreft kapitaalintensieve installaties met relatief veel koudemiddelinhoud. Door de HFK-afbouw komt de continuïteit van de bedrijven met koelinstallaties ernstig in gevaar, stelt hij.
Toename warmtepompen doet HFK-gebruik stijgen
In de strijd om koudemiddel gaat het volgens Lobregt hard tegen hard. “In een huishoudelijke warmtepomp of airconditioning zit maximaal enkele kilogrammen koudemiddel. Maar door de opkomst van de gasloze woonwijken en kantoren voorzien van warmtepompen zal het HFK-gebruik hier de eerste jaren snel stijgen. In de agrarische sector en voedingsmiddelenindustrie kan men hier niet mee concurreren. De vrije markt in combinatie met een quotum, bedrijfscertificering en een beperkt aantal spelers resulteert in een maatschappelijk ongewenste verdeling van schaarse middelen. We komen hier economisch gesproken in het werkgebied van de speltheorie, met hele bijzondere randvoorwaarden. Zeker interessant voor als op termijn ons energiegebruik ook een quotum/CO₂-plafond gaat krijgen. De overheid is met wet- en regelgeving de belangrijkste actor in deze markt en dient vanuit het maatschappelijk belang in te grijpen.”
De beschouwing van Steven Lobregt kan hier worden gedownload.
Ze hebben geleerd met de trage uit fasering van R22. Dus ik begrijp het wel. Zet het koudemiddel op een quotum en laat de markt de prijs opdrijven. En mensen zonder centen die investeringen blijven uitstellen tot het echt niet meer kan blijf je houden. Die hebben ook geen visie voor de toekomst, die denken alleen maar kort. Die gaan voor een Hoog GWP koudemiddel om in een oude R22 installatie te kiepen. Dergelijk soort ondernemers gaan nooit geld verdienen. Als voorbeeld was Ahold al bezig met de downgrate van GWP v/a 2010. V/a 2013 werden alle installaties welke langer moesten draaien dan 5jr ge-retrofit van 404/507 naar R449a. Je kunt er van denken wat je wilt, maar er zat visie achter. Vele tonnen van het R404 / 507 koudemiddel werden omgewisseld. Nu anno 2017 hebben zij geen R404a / R507 installaties meer. Die piepen dan nu ook niet meer over de prijzen van dit gas. Men heeft in 2012 ook de vervanger ook al getest van R134a (R513) Toen menig installateur nog vrolijk met R404 zat te spelen waren zij al bezig met de toekomst. Maar ook anno 2017 zijn er nog steeds grote installateurs die R404 nieuw aan het installeren zijn. Die nieuwe installatie zou theoretisch ook nog 25jr mee moeten gaan. Dan heb je als toekomstig eigenaar van zo’n installatie jezelf niet laten voorlichten vind ik maar laten oplichten is mijn mening. Er zullen best ondernemers failliet gaan met als extra versnelling de hoge kosten van het onderhouden van een koelinstallatie. De oude installaties zijn ook weer met name verantwoordelijk voor de grootste emissie. Dus juist die groep moet eerder gaan vervangen of andere corrigerende maatregelen nemen. Maar dat de voedsel waarborg in het geding komt geloof ik niet zo in. We gooien nog steeds 10% van ons voedsel weg. Daar is ook nog wel wat winst te behalen.